CÁCH DỖ TRẺ SƠ SINH NGỦ CỰC HIỆU NGHIỆM, TRẺ NGỦ RẤT NGON

Cách dỗ trẻ sơ sinh ngủ cực hiệu nghiệm, trẻ ngủ rất ngon. Trẻ mới sinh đến 1 tháng tuổi (trẻ sơ sinh) gần như ngủ suốt ngày đêm, chỉ thức dậy để bú (khoảng 2 đến 3 giờ bú một lần).
 

CÁCH DỖ TRẺ SƠ SINH NGỦ CỰC HIỆU NGHIỆM
 

BS. CKI. Nguyễn Thị Từ Anh
Khoa Sơ sinh - BV Từ Dũ

Trẻ sơ sinh ngủ như thế nào?

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể tích dạ dày nhỏ nên mau đói, vì vậy phải thức dậy sau vài giờ để bú . Trẻ sơ sinh cũng chưa phân biệt được ngày đêm nên có những bé sẽ ngủ suốt vào ban ngày và thức giấc nhiều hơn vào ban đêm. Thông thường, trẻ sơ sinh sẽ ngủ tổng cộng khoảng 8 đến 9 giờ vào ban ngày và khoảng 8 giờ vào ban đêm. Hầu hết trẻ nhỏ sẽ bắt đầu ngủ suốt đêm (6 đến 8 giờ) không thức giấc khi được 3 tháng tuổi hay khi được khoảng 6 ký. Thông thường, không cần phải đánh thức trẻ sơ sinh dậy để cho bú nhưng cũng không nên để bé  ngủ quá 3 giờ mà không cho bú. Các trường hợp đặc biệt như non tháng, nhẹ cân, trào ngược dạ dày thực quản…có thể phải cho bú thường xuyên hơn.

Các giai đoạn của một giấc ngủ

Cũng giống như người lớn, giấc ngủ của trẻ nhỏ cũng chia ra nhiều giai đoạn khác nhau. Tùy từng giai đoạn mà trẻ có thể nằm yên hay vẫn có những cử động. Có 2 loại giấc ngủ: 

• Giấc ngủ nhanh (REM - rapid eye movement : cử động mắt nhanh)
  Đây là giấc ngủ nông, trẻ sẽ nằm mơ và mắt sẽ cử động nhanh theo chiều trước sau. Mặc dù trẻ nhỏ ngủ khoảng 16 giờ mỗi ngày, nhưng khoảng phân nửa thời gian là giấc ngủ REM. Tức là bé chỉ ngủ sâu khoảng 8 giờ. Trẻ lớnvà người lớn ngủ ít hơn nhưng ngủ REM cũng ít hơn.
• Giấc ngủ chậm (Non-REM - Non- rapid eye movement: không cử động mắt nhanh):
      Có 4 giai đoạn: 
  • Giai đoạn 1: buồn ngủ - mí mắt sụp xuống hay có thể chớp liên tục, ngủ gà ngủ gật.
  • Giai đoạn 2: ngủ lơ mơ – trẻ có thể vẫn cử động, giật mình, vặn mình, kêu “è è”
  • Giai đoạn 3: ngủ sâu – trẻ im lặng và không cử động
  • Giai đoạn 4: ngủ rất sâu - trẻ im lặng và không cử động 

Giấc ngủ của bé sẽ diễn tiến theo chu kỳ, bắt đầu tuần tự từ giai đoạn 1, sau đó chuyển sang giai đoạn 2, giai  đoạn 3, giai đoạn 4, rồi quay lại giai đoạn 2, rồi chuyển sang ngủ REM. Trong một giấc ngủ có thể có vài chu kỳ ngủ trên. Trong vài tháng đầu, trẻ có thể  thức giấc khi chuyển từ ngủ sâu sang ngủ lơ mơ và có thể khó ngủ trở lại.

Trẻ sơ sinh tỉnh giấc như thế nào?

Trẻ sơ sinh cũng có nhiều kiểu tỉnh giấc khác nhau. Nếu trẻ sơ sinh thức giấc vào cuối của chu kỳ ngủ thì trẻ sẽ bắt đầu giai đoạn tỉnh giấc yên lặng. Trong giai đoạn này, trẻ vẫn yên lặng dù đã tỉnh táo và nhận thức được môi  trường xung quanh. Trong giai đoạn tỉnh giấc yên lặng, trẻ có thể nhìn mọi vật hay nhìn chăm chú vào một vật và đáp ứng với âm thanh và động chạm. Giai đoạn này thường sẽ chuyển sang giai đoạn tỉnh giấc hoạt động. Trong giai đoạn này, trẻ cũng chú ý đến mọi tiếng động và hình ảnh nhưng có cử động. Sau giai đoạn này là giai đoạn khóc. Bé cử động nhiều hơn và có thể khóc lớn. Bé có thể bị tăng kích thích trong giai đoạn khóc này. Bạn phải làm bé dịu đi bằng cách ôm bé sát vào người hay quấn bé trong một cái khăn/mền.

Tốt nhất là bạn cho bé bú trước khi bé bước sang giai đoạn khóc. Trong giai đoạn khóc, bé có thể quá “cáu” (quá  khó chịu) nên không chịu bú. Đối với trẻ sơ sinh, khóc là dấu hiệu cuối cùng của đói bụng, sau khi bé đã làm một số dấu hiệu như tìm vú, đưa tay vào miệng…

Tập thói quen ngủ ngoan cho bé

Ngay từ sáu tuần tuổi, bé đã có  thể học cách ngủ ngoan. Trong độ tuổi này, có vài cách rất hiệu quả để giúp bé ngủ ngon 

1. Nhận biết dấu hiệu cho thấy bé buồn ngủ

Trong sáu đến tám tuần đầu sau sinh, bé không thể thức lâu hơn hai giờ liên tục. Nếu bạn để bé thức lâu hơn hai giờ, bé sẽ quá mệt mỏi và lại trở nên khó ngủ.

Vì vậy, bạn nên nhận biết những dấu hiệu buồn ngủ của bé như chớp mắt liên tục, lim dim, kéo tai, ngáp hay quầng  dưới mắt thâm lại. Bạn đừng lo, bạn sẽ mau chóng có giác quan thứ sáu nhận ra con mình đang buồn ngủ. Nếu bạn nhận thấy bé buồn ngủ thì nên đặt bé vào nôi hay giường.

2. Dạy bé phân biệt giữa ngày và đêm

Vài bé sơ sinh có thói quen thức đêm ngay từ trong bụng mẹ. Bạn có thể nhận biết điều này khi nhận thấy bé quẫy  đạp trong bụng mẹ nhiều hơn vào ban đêm. Khi chào đời, bé cũng vẫn duy trì thói quen này và làm mẹ mệt mỏi vì không chịu ngủ khi mẹ đã ríu mắt rồi. Trong vài ngày đầu sau sinh, bạn không thể thay đổi bé ngay được mà chỉ có thể bắt đầu dạy bé khi bé đã được hai tuần tuổi.

Ban ngày, khi bé còn thức:
- Chơi với bé càng nhiều càng tốt.
- Nói chuyện và hát cho bé nghe khi cho bú các cữ ban ngày.
- Đảm bảo phòng ngủ nhiều ánh sáng vào ban ngày.
- Không cần “cắt đứt” mọi tiếng ồn thông thường vào ban ngày, như tiếng tivi, radio, máy giặt…
- Nếu đang bú mà bé thiu thiu ngủ thì nhẹ nhàng đánh thức bé dậy.

Ban đêm:
- Giữ yên lặng và nói khẽ khi cho bé bú cữ đêm.
- Giữ phòng tối (có thể để đèn ngủ ánh sáng dịu) và yên tĩnh, không trò chuyện  với bé nhiều.
  Cần phải dạy bé nhận biết ban đêm là lúc ngủ ngay từ khi bé được hai tuần tuổi, đừng để quá muộn. 

3. Dạy bé tự ngủ

Khi bé đã được sáu đến tám tuần tuổi, bạn có thể bắt đầu dạy bé tự ngủ. Bạn nên đặt bé vào nôi hay xuống giường khi bé buồn ngủ nhưng vẫn còn thức. Cách bạn dỗ bé ngủ trong tám tuần đầu sau sinh rất quan trọng. Nếu bạn cho bé nằm võng hay nằm nôi lắc, đu đưa bé, bế rung bé khi trong tám tuần đầu thì bé sẽ quen và bé sẽ không thể ngủ  nếu không được rung lắc, đu đưa như vậy. Vì vậy, nhiều chuyên gia khuyên không nên đung đưa bé, không cho bé ngậm núm vú giả để dỗ bé ngủ ngay từ sau sinh. Bạn sẽ thiết lập một “thủ tục” trước khi ngủ cho bé như hát ru, nghe nhạc nhẹ, vỗ nhẹ mông, gãi nhẹ đầu… nhưng cần nhớ rằng bạn sẽ phải làm “thủ tục” này mỗi đêm nên bạn cần chọn “thủ tục” nào vừa thích hợp với bé vừa “khả thi” đối với  bạn. Bạn có thể bế bé đến khi bé thiu thiu ngủ rồi đặt bé xuống chứ không nên để bé ngủ trên tay mình rồi mới đặt xuống vì sẽ tạo nên thói quen xấu là phải được bế mới ngủ và bé sẽ thức dậy ngay khi bạn đặt bé xuống giường.

Bé sơ sinh giống  như tờ giấy trắng, bé sẽ là một em bé ngoan ngoãn, dễ ngủ nếu bạn không bỏ lỡ thời gian có thể dạy bé thói quen ngủ ngoan. Giấc ngủ của bé không chỉ quan trọng đối với sự phát triển của bản thân bé mà còn quan trọng với mẹ. Nếu bé quấy đêm nhiều quá thì bạn cũng sẽ thiếu ngủ và không đủ sức khỏe cũng như tinh thần để chăm sóc bé tốt được. Hãy khôn ngoan lựa chọn cách dỗ bé ngủ thích hợp để cả con và mẹ đều được ngủ ngon.

Cách điều chỉnh giấc ngủ của bé

Các chuyên gia cho rằng, khoảng 4 tháng tuổi, bé có thể ngủ một giấc dài (4-5 giờ đồng hồ) trong một đêm; khoảng 10 tháng tuổi, nhiều bé bị tỉnh giấc khá sớm, có thể là 5h sáng (một số ít bé còn thức giấc lúc 4h30 sáng). Tuy nhiên, lại có bé ngủ đến 9h30 sáng. Vì thế, việc duy trì thói quen ngủ tốt cho bé từ sớm là điều khá quan trọng.

Nếu bé ngủ dậy quá sớm hoặc quá muộn thì đều ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe của cá nhân bé, cũng như của cả cha mẹ.

Những gợi ý sau giúp cho bé không tỉnh giấc sớm, thông tin từ Babyeasylife:
 

1. Hoạt động ban ngày

Ban ngày là thời gian quan trọng để bé thức giấc và vui chơi. Bạn cần cho bé làm quen với ánh sáng của ban ngày bằng cách không đóng kín cửa hoặc kéo hết rèm cửa. Với ngày nắng ấm, cần cho bé tắm nắng vào buổi sáng, mở cửa số để ánh sáng lọt vào phòng bé…

Cách điều chỉnh giấc ngủ của bé

2. Ngủ trong phòng tối

Nếu ánh sáng để giúp bé nhận biết ban ngày thì bóng tối giúp bé hiểu khái niệm về ban đêm. Melatonin – hormone ngủ sẽ tiết ra mạnh hơn nếu bé được nằm ngủ trong căn phòng tối. Nó giúp cơ thể dễ dàng đi vào giấc ngủ.

Cha mẹ cần tạo căn phòng yên tĩnh, ít (hoặc hầu như không có) ánh sáng cho bé, dù đó là mùa hè. Một trong những lý do khiến bé tỉnh giấc lúc 5h sáng là do quá nhiều tiếng ồn và ánh sáng trong phòng.
 

3. Điều chỉnh lịch ăn – ngủ

Có thể cho bé đi ngủ muộn hơn: Đi ngủ muộn hơn (chỉ nên là 30 phút) cũng giúp bé dậy muộn hơn vào sáng hôm sau.

Tuy nhiên, nếu khi tỉnh dậy, bé liên tục quấy khóc, tỏ vẻ mệt mỏi thì bạn thử áp dụng cách cho bé đi ngủ sớm hơn. Nhiều bé ngủ ngon và dậy muộn hơn nếu được đi ngủ sớm hơn bình thường (trước khoảng 30 phút).

4. Hành động như thể vẫn còn là ban đêm

Nếu bé thức giấc vào lúc 5h sáng, bạn tránh bật đèn, bế con vội. Thử đợi một chút xem bé có tiếp tục tự ngủ lại hay không. Nếu muốn dỗ bé, bạn cũng tránh bật điện sáng. Để cho bé thấy rằng, chưa phải là lúc thức giấc và bé cần ngủ tiếp

(ST)

Nguồn: http://me.phununet.com